Projem ARGE Projesi mi?
Araştırma-geliştirme konusunda izlenen strateji, yeni mal üretim ve pazarlamasıyla ilgili olabileceği gibi savunmaya yönelik, geleneksel, fırsatçı ve taklitçi bir özellik de taşıyabilir. Bütün bu stratejiler bir yerde işletmenin, mevcut kaynakları en etkin ve verimli biçimde kullanmasını sağlayan bilimsel çalışmaları gerektirir ve işletmenin varlığı ve yaşamını sürdürmesi ile doğrudan ilgilidir. İşletme içerisindeki temel organizasyon ARGE çalışmalarıdır. İşletmenin kendini bir adım daha ileriye götürebilmesi için, kendisini geliştirmesi adına ARGE önemli bir husustur. ARGE çalışmaları yapan bir işletme sürekli dinamik yapıda olur.
ARGE türlerini açıklamak gerekirse, bu çalışmaların nitelik ve kapsam bakımından birbirinden farklı üç türü vardır:
• Temel araştırma
• Uygulamalı araştırma
• Temel ve uygulamalı araştırma
a. Temel Araştırma
Temel araştırma, görünürde herhangi bir özel uygulaması veya kullanımı bulunmayan ve öncelikle olgu ve gözlemlenebilir gerçeklerin temellerine ait yeni bilgiler edinmek için yürütülen deneysel veya teorik çalışmalardır. Temel araştırmada incelenen konunun anlaşılması ve tam bilginin elde edilmesine çalışılır. Bilginin uygulanabilirliği veya uygulamadaki değeri araştırmacıyı ilgilendirmez. Temel araştırmanın temeli literatür araştırmasına dayanır. ARGE alışmalarının temeli bu araştırma ile atılır. Sonuçlanan çalışma ile elde edilen bilgiler oluşturulan kütüphanede sistematik bir şekilde kayıt altına alınarak tutulur.
b. Uygulamalı Araştırma
Uygulamalı araştırmada yeni bilgi elde etme amacıyla üstlenilen özgün bir araştırmadır. Bununla birlikte, öncelikli belirli bir pratik amaç veya hedefe yöneliktir. Özellikle belirli uygulamalara ve ticari amaçlara yönelik olarak mamuller ve üretim süreçleri üzerinde yapılan ve yeni bilgilerin elde edilmesine imkan veren çalışmalardır. Uygulamalı araştırma, temel araştırma sonuçlarından yararlanma olanaklarını belirlemek veya belirli amaçlara ulaşabilmenin yeni yol ve yöntemlerini saptamak amacıyla yürütülür. Bu çabalar, bilinen bilginin göz önünde bulundurulmasını ve bunların sorunların çözümü amacıyla genişletilmesini ve derinleştirilmesini içerir.
c. Temel ve Uygulamalı Araştırma
Geliştirme, yeni veya önemli ölçüde, iyileştirilmiş malzeme, araç, mamul, üretim süreçleri, sistemler veya hizmetler ortaya koyabilmek amacıyla bilimsel bilginin kullanımıdır. Geliştirme, araştırmalardan veya uygulamadaki deneyimlerden sağlanan bilgilere dayalı olarak yürütülen sistematik çalışmalardır. İşletmelerde, uygulamalı araştırma ile geliştirme çalışmaları bir arada yürütülür.
Bu noktada, hangi projeler ARGE projesidir? Sorusuna cevap olması açısından, ARGE faaliyetlerinin kapsamlarını belirtmek gereklidir. ARGE dışında tutulacak faaliyetler, eğitim ve öğretim maliyetleri, ilgili diğer bilimsel ve teknolojik faaliyetler, diğer sınaî faaliyetler ve yönetim ve diğer destek faaliyetleri olarak tanımlanmaktadır.
Eğitim ve öğretim faaliyetleri konusunda; orta öğretim veya yüksekokul düzeyindeki tüm özel kurumlar ve üniversiteler bünyesinde yer alan personelin tüm eğitim ve öğretim çalışmaları ARGE kapsamı dışındadır. Bunun yanında, Üniversitelerde master/doktora seviyesindeki lisanüstü öğrenciler tarafından gerçekleştirilen araştırmalar, mümkün olduğunca ARGE’nin bir parçası olarak kabul edilmektedir. İlgili diğer bilimsel ve teknolojik faaliyetler konusunda; Bilimsel ve teknik bilgi hizmetleri kapsam dışında tutulacaktır. Bu noktada, Bilimsel ve Teknik personel, Bibliyografik hizmetler, patent hizmetleri, bilimsel ve teknik bilgi yardım ve danışmanlık hizmetleri ve bilimsel konferanslar tarafından gerçekleştirilen toplama, kodlama, kaydetme, sınıflandırma, yayma, çevirme, analiz etme ve değerlendirme çalışmaları kapsam dışında tutulmaktadır. Test ve Standardizasyon, Fizibilite çalışmaları, uzmanlaşmış sağlık hizmetleri, patent ve lisans çalışmaları, politikalarla ilişkili araştırmalar ve rutin yazılım geliştirme çalışmaları da kapsam dışındaki başlıklara eklenmektedir. Yazılım konusunda ARGE sayılabilecek çalışmaların yapılması için, yazılımın tamamlanması bir bilimsel ve/ veya teknolojik ilerlemeye bağlı olmalı ve projenin amacı bilimsel ve/veya teknolojik bir belirsizliğin sistematik olarak çözülmesini sağlamak olmalıdır.
ARGE ’yi ilgili diğer faaliyetlerden ayırt etme ölçütleri;
1- Projenin amaçları
2- Proje ile ilgili yeni veya yenilikçi olma durumu
3- Proje personellerinin nitelikleri
4- Projede kullanılan yöntemler
5- Projeye sağlanan fonun kaynağı
6- Projenin bilimsel, teknolojik veya sınaî faaliyete uygun düşme durumu
İlk olarak prototipleme çalışmaları ve pilot tesis kurulması ARGE çalışmalarına dâhil edilmektedir. Bu çalışmalarda hem de daha fazla gelişim kaydetmek adına faaliyetleri devam ettirmek olmalıdır. Üretim çalışmaları dışında yapılan teknik çizimler de tasarımı desteklediği için ARGE çalışması olarak gerçekleşmektedir. Deneme üretimlerinde, üretim faaliyeti tam kapsamlı test ve bunu izleyen ileri tasarım ve mühendislik çalışmaları içermesi halinde ARGE ’ye dâhil edilmektedir.
ARGE yapmak isteyen kuruluş ilk önce faaliyetin ARGE içeriğini sorgulamalıdır. ARGE yapmaya karar veren bir şirket öncelikle mevcut durumunu belirlemeli, yani fırsatlar-tehditler ve güçlü yanlar-zayıf yönler analizi (SWOT Analizi) yapmalıdır. Bu kapsamda, ‘müşteriler’ ile ‘rakipler’ kavramları ön plana çıkmaktadır. Bunun yanında tüm işletme fonksiyonlarının ARGE yönetimi ile etkileştiğinin bilincinde olmak gerekmektedir. Dolayısıyla, analizde şirketin bütün birimleri üzerinde durulması faydalı olmaktadır.
Şirketler, yaşamlarını sürdürebilmek için iş geliştirmek durumundadırlar. Gerek ürün kuşağında yenilik yapabilmek, gerekse iş süreçlerini sürekli iyileştirmek, ancak ARGE ile sağlanabileceği artık herkesçe bilinmektedir. Bu süreç 5 basamaktan oluşmaktadır.
1- Analiz: firmanın iç süreçlerinin irdelenerek, şuan ki konumun saptanması aşamasıdır.
2- Eğitim: analiz sonucunda eksik görülen ya da ilerleyen aşamalarda eksik görülen konu hakkında bilgi sahibi olunması gereken noktalar üzerinde alınan paket programlardır.
3- Uygulama: bu aşama; önceki basamaklar olan analiz ve eğitim faaliyetlerinin artık eyleme dökülmesi gerektiğini gösteren aşamadır.
4- İzleme: atılan her adım, firmanın geleceğine yönelik bir etki yaratacağı için izlenmeli ve eş zamanlı olarak değerlendirilmelidir.
5- Raporlama: incelenen her doküman, yapılan her faaliyet sistematik bir şekilde kayıt altında tutulmalıdır. Skaler değerler ile sonuca varılması ve o değerler üzerinden işlemlerin devam ettirilmesi için raporlama evresi en önemli noktadır.
Sonuç olarak, Araştırma ve Geliştirme (ARGE); insan, kültür ve toplumun bilgisinden oluşan bilgi dağarcığının arttırılması ve bu dağarcığın yeni uygulamalar tasarlamak üzere kullanılması için sistematik temelde yürütülen çalışmalardır.
Kısaca ARGE, firmada katma değer yaratan çalışmalardır. Bunun yanında, yeni ürün/süreç geliştirmenin maliyetler üzerinde azaltıcı etki yaratması halinde pazar payı artışlarını da beraberinde getirmesi muhtemeldir. Bu noktada, işletmelerin faaliyetlerini karlı bir şekilde sürdürmek ve mevcut kaynaklarını etkin bir şekilde kullanabilmek için ARGE çalışmalarına gereksinimleri büyüktür.
